Geweldig nieuws! Eindelijk is er een akkoord bereikt over oneerlijke handelspraktijken in de landbouw. Samen met de Raad van Ministers, de Europese Commissie en het Europees Parlement zijn we het vandaag eens geworden over nieuwe wetgeving die deze oneerlijke handelspraktijken aanpakt.

Ik ben heel blij dat we na zoveel jaren discussie nu een akkoord hebben bereikt. Mijn grootste zorg was dat deze wetgeving weer uitgesteld werd en door onze vingers zou glippen. Na de Europese verkiezingen op 23 mei zijn de kaarten namelijk weer opnieuw geschud. Dan hadden we weer opnieuw moeten beginnen.

Concreet gaat deze wetgeving dus over de verbetering van de positie van de boer en tuinder in de voedselketen. Als primaire producent en leverancier is de boer of tuinder meestal de kleinere partij tegenover grote inkopers, zoals supermarkten.

De relatie tussen die partijen is vaak niet in balans. Grotere partijen hebben een betere machtspositie en staan sterker tijdens onderhandelingen. Hierdoor worden boeren en tuinders te vaak de dupe van oneerlijke handelspraktijken, die tot nu toe nog niet aangepakt konden worden. Dan gaat het bijvoorbeeld over betalingen aan leveranciers buiten de gestelde betalingstermijn of contractvoorwaarden die zomaar gewijzigd worden terwijl een contract nog loopt.

Een gelijk speelveld is cruciaal voor eerlijke handel. Het is dus hoog tijd dat we de onderhandelingspositie van boer en tuinder versterken en de machtsbalans tussen partijen in de voedselketen gelijk trekken. Zodat inkopers geen misbruik meer kunnen maken van boer en tuinder. Daar zorgt deze wetgeving voor. Een gelijke machtsbalans voor eerlijke handel.

Insecten zijn op verschillende manieren enorm belangrijk voor de verduurzaming van de landbouw. Naast dat insecten onmisbaar zijn voor de bestuiving van verschillende gewassen, spelen ze ook een belangrijke rol in een transitie naar een circulaire economie. Dat kan namelijk door bepaalde soorten te kweken.

Insecten kunnen zich voeden op mest en verschillende reststromen uit de landbouw. Op deze manier zetten de insecten deze producten om in eiwitten en vetten van hoge kwaliteit, die bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden om bioplastics of biobrandstoffen te maken. In Nederland wordt naar dit soort duurzame innovaties volop onderzoek gedaan, en er zijn verschillende ondernemers die hiermee aan de slag willen.

Europese wetgeving zit deze innovaties echter in de weg. Insecten mogen niet gevoerd worden met mest, omdat het een dierlijk bijproduct is en insecten onder landbouwhuisdieren vallen. Ooit is deze wetgeving gemaakt om de voedselveiligheid te waarborgen. Maar er is geen rekening gehouden met het kweken van insecten voor andere doeleinden dan voedsel. De innovatie is hier dus sneller dan de wet!

Om hier iets aan te doen, heb ik nu een brief geschreven aan de Europese Commissaris van gezondheid en voedselveiligheid, om bij hem aan te dringen om deze regelgeving aan te passen. Ik hoop dat mijn brief gehoor krijgt, zodat we deze innovaties verder kunnen ontwikkelen!

De laatste weken staat het onderwerp diertransport hoog op de agenda in het Europees Parlement. Er bestaan verschillende Europese regels op dit gebied, bijvoorbeeld voor maximale transportduur, rusttijden en leefomstandigheden tijdens transport. Probleem is dat de wetgeving in veel delen van de EU niet goed gehandhaafd wordt. Slecht voor het dierenwelzijn, slecht voor de Nederlandse concurrentiepositie van de Nederlandse transporteurs. Door het ontbreken van een gelijk speelveld lijden de goeden onder de kwaden. Handhaven dus!

Daarnaast heb ik twee belangrijke aanpassingen in de wetgeving voorgesteld. Het toestaan van de bordeskeuring en een zogenaamde “Schengen voor varkens”.

 Voordat dieren geëxporteerd kunnen worden, moet het welzijn van de dieren gekeurd worden door een veearts. Alleen gezonde dieren mogen getransporteerd worden. Als bijvoorbeeld een vrachtauto dieren ophaalt bij verschillende veehouders, moeten alle dieren bij een verzamelstation weer uitgeladen worden om ze te kunnen keuren. Dit geeft extra stress voor het dier. Daarom is de NVWA een pilot gestart waarbij dieren in de vrachtauto zelf gekeurd kunnen worden door een veearts, de zogenaamde bordeskeuring. Uit de pilot komt naar voren dat de keuring op deze manier heel goed mogelijk is. Helaas laat de huidige EU-wetgeving dat nog niet toe. Daarom wil ik ruimte scheppen in de regels voor nieuwe keuringsmogelijkheden, die de stress van het dier verminderen.

Mijn tweede aanpassing is een ‘Schengen voor varkens’. Hiermee wil ik dat de exportregels worden versoepeld voor transporten met een laag risico voor verspreiding van dierziekten. Bijvoorbeeld een direct transport van dieren naar de slachterij. Bij een transport van varkens uit Nederland naar een Duitse slachterij, keurt een Nederlandse dierenarts de varkens een keer en daarna moet een Duitse dierenarts dezelfde varkens nog een keer keuren. Als deze dubbele keuring komt te vervallen wordt het aantrekkelijker om niet alleen Nederlandse slachterijen te gebruiken maar ook de Duitse. Dit kan de duur van het diertransport verkorten, omdat in sommige gevallen een Duitse slachthuis dichterbij is dan een Nederlandse. Visa versa geldt dit ook voor de Duitse varkens en voor andere landen.

Voor deze aanpassingen hoop ik in de komende tijd steun te krijgen bij mijn collega’s in de landbouwcommissie van het Europees Parlement. Hou mijn website en sociale media in de gaten voor verdere updates!